|
|
Ali Gullu Homepage
Ergenlik Öncesi Döneminde Kızlara Nasıl Destek Olabiliriz?.
Kızlar için ortaokul yılları benlik saygılarını kazanabilecekleri ve akademik başarının anlamını kaybetmeye başladığı dönemdir. Bu broşür, ebeveynlerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin ergenlik öncesi ve ergenlik dönemindeki kızların benlik saygısının azalmasının nasıl önleyebilecekleri ve bu kızları akademik başarıya nasıl teşvik edebileceklerini tartışmaktadır. Akademik Başarı Kızların Benlik Kavramını Nasıl Etkiler?
Harward’da kadın psikolojisi ve kızların gelişimi ile ilgili yapılan bir çalısmada, birçok kız önceki sınıflarda kendileri hakkında iyi düşüncelere sahip olduklarını fakat, kızların 12 yaşlarında beden imajlarıyla ilgili olarak kendine güven ve kendilerini kabul etmede ciddi sıkıntılarla karşılaştıklarını ortaya koymuştur.
Birçok eğitimcinin raporuna göre ergenlik dönemine giren kızlar arasında yaygın olarak okul performanslarını ve benlik saygılarının düşmesi ailelerin ve öğretmenlerin öncelikli olarak üzerinde durdukları noktalardır ve bu konuda evde ve okulda kızların özel ihtiyaçlarının belirlenmesi çalışması yapılmaktadır.
Grup olarak kızların fen bilimleri başarıları düşer fakat bu durumda aynı sınıftaki erkek öğrencilerde görülmez ve cinsiyet arasındaki fark daha da büyüyebilir.
Araştırma benlik saygısındaki düşüşün ve akademik başarının azalmasına ilişkin kesin sonuçlar vermemektedir ancak muhtemelen bu duruma etki eden birçok faktör olabilir.
Amerikan Üniversiteleri Kadın Derneği(AAUW)’nin araştırmasının bulgularına göre öğretmenler okulda erkek öğrencileri tercih eden bir yaklaşım uygulamaktadırlar. Bu araştırmacıların bulgularına göre erkekler daha çok soru sorabiliyor, daha çok detay alabiliyor, çalışmalarına daha çok olumlu eleştiri alabiliyor ve direnme ve saldırganlıkları sırasında daha toleranslı karşılanılıyorlar(AAUW, 1991).
Bazı gözlemciler kızların, kadınların sosyal hayata katkılarındaki rollerini inceledikleri ve böylece kendi umu düzeylerini düşürdükleri veya değiştirdiklerini iletmektedir.
Bazı kültürlerde cinsiyet rollerindeki farklılıklar diğerlerinden daha büyüktür. Ailelerin oynadığı roller kızların sosyal cinsiyet rollerinde etkilidir ve ailelerin oyuncak hakkındaki seçimleri ve davranışları, giysiler, aktiviteler ve oyun arkadaşı kendileri hakkındaki hislerini şekillendirir.
Etniklik, ırk ve sınıf farkları kızların okul içi ve okul dışındaki yaşantılarını yorumlamada etkili faktörlerdir. Örneğin AAUW’nin araştırmalarında vurguladıkları, birçok Afrika kökenli Amerikan ve Latin kızlarının erken ergenlik döneminde benlik saygılarının düşmesinin nedeni okul içinde genelde huzursuz olmalarıdır.
Benlik Saygısının ve Bedensel İmajın Kızlar Üzerindeki Etkileri Nasıldır?
Araştırmacılar erken ergenlik ve ergenlik dönemindeki kızların benlik saygılarının düşük olması ile ilgili diğer bazı sonuçlar ortaya koymuşlardır. Örneğin, erkek çocukarla karşılaştırıldığında ergen kızların daha çok stresli oldukları, yaklaşık erkeklerin iki katı kadar depresyonda oldukları ve en az 4-5 kat daha fazla intihara yöneldiklerini vurgulamaktadırlar (Debold, 1995 s.23). Kızların depresyonları, kendi bedenleri ve görünüşleri ile ilgili olumsuz hislere bağlanabilir. Zayıf beden imajları ve yeme bozuklukları erkeklere oranla daha çok görülür. Bu durumun spesifik nedenlerini bulmak güç olsa da kadın güzelliği ile ilgili çeşitlilikler, TV, sinema ve kitaplardaki davranış örnekleri ve oyuncak ve moda endüstrisinin etkileri kızların psikolojik gelişimlerine etki eder.
Bu benlik saygısı sorunlarından bazıları “mükemmel kız veya hoş kız” sendromuna dayandırılabilir. Araştırmalara göre yaklaşık 10 yaş grubundaki bir çok orta sosyo-ekonomik sınıftaki kızların toplumda hoş, kibar, hiçbir zaman kötü düşünce ve hisleri olmayan, iteat eden “mükemmel kız” beklentisinin olduğunu gösterir(Brown and Gilligan, 1993; McDonald and Rogers, 1995). Gerçekçi olmayan “mükemmel kız” imajına uygunluk göstermek için kızların örneğin kızgınlıklarını bastırdıkları, kendilerini zorladıkları, başkalarının gözüyle kendilerini ve doğrularını yargılamaya başladıkları görülmektedir.
Bazı Destek Stratejileri Nelerdir?
Erken ergenlik ve ergenlik dönemi kızları için aileler, öğretmenler ve yöneticiler için destek stratejilerinden bir kaçı şunlardır.
Ailelere öneriler:
- Kızların farklı beklentilerine göre eğitim vermek. Kız çocukları gençken aileler onlara çocukların oynadıkları oyuncak çeşitlerinden sağlamak zorundadırlar, TV programlarını ve filmleri seyretmeleri için teşvik etmeliler ve bu film ve programlarda erkek ve kadınların geleneksel ve geleneksel olmayan karakterlerini dengeli şekilde karşılaştırmalıdırlar.
- Aileler kızlarına toplumda nasıl faydalı bir iş yapabileceklerini anlatmalıdırlar.
- Aileler kızların okul hayatına katılmalı, öğretmenleriyle kızlarının zayıf ve güçlü yönleri hakkında görüşmelidirler.
- Kızların sorularını, şikayetlerini ve eşler hakkındaki eleştirilerini dikkatle dinlemeliler ve onların gerçek sorununun nerede olduğunu keşfetmeye çalışmalılar. Sorun yalan yada hiç olmasa da.
- TV, film ve okulda kendi kültürleri ile ilgili görev ve değerleri hakkındaki karşıt mesajların farkında olmalılar. Aileler bu kritik tartışmalarda karşıt mesajlara sempatik şekilde karşı çıkabilir ve kızlarının kendi yaşlarını benimsemelerini ve yetenekli kadın karakterinin biyografilerini kızlarıyla birlikte okumalı ve seyretmelidirler.
- Aileler kız çocuklarını spor ve okul dışı faaliyetlere katılmalarını teşvik etmeliler.
- Kızlarını bilgisayar kullanmaya, matematik ve fenle ilgili ilgilerini aktif hale getirmelerini teşvik etmelidirler.
- Kızlarının cinsel endişelerini anlamalı ve onları cesaretlendirmelidirler.
Öğretmenlere öneriler:
- Orta okullar için cinsiyete yönelik program geliştirmelidir. Hem erkek hem de bayan öğretmenler kendilerine bir perspektif geliştirmeli ve kızların perspektifinden bakarak kendilerine ne ve nasıl öğretebilirim sorusunu sormalıdır. Kızların yorumlarını ve sorularını en az erkek öğrencilerinki kadar anlayışlı karşılamalı mıyım? Kızlara kendi eylemlerimle sınıf içinde neler gösterebilirim?
- Öğretmenler kızları sınıf içi tartışmalardaki katkılarının değerini görmelerine ve bütün akademik kurslara özellikle fen, matematik ve ilerleme kurslarına kayıt yaptırmaları ve katılmaları için teşvik etmelidir.
- Eşitlik, kibarlık, güç, politika, cinsel farklılık, ırk gibi konulara doğrudan veya yaşa uygun olarak yaklaşılmalı ve okul programının bu konuları özel bir perspektifte kapsamasını sağlamalıdır.
Yöneticilere öneriler:
- Öğretmenlerin cinsiyete ilişkin program geliştirme girişimlerine destek olmalıdır.
- Sınıf içinde ve ekstra program aktivitelerinde kızlara ve erkeklere eşit fırsatlar sunan okul programları teklif edecek ve kılavuzluk sağlayacak güvenilir bir koordinatör atamalıdır.
- Okuldaki geliştirme gayretlerinin bir bölümünü kızların akademik başarıları ve benlik kavramlarını geliştirmeyi temel alan faaliyetlere ayırmalıdır.
- Öğrenciler ve öğretmenlere yönelik cinsel tacize karşı politikalar geliştirmeli, desteklemeli ve uygulamalıdır.
Sonuç
Yetişkinler evde ve okulda, kızların kendilerini okulda ve gelecek hayatta toplumdaki rollerini şekillendirecek dersler tasarlanmalıdır. Debold’un ifade ettiği gibi, kızlar baskılara dayanmak için yetişkinlerin desteğine ihtiyacı vardır. Başarılarını ve beklentilerini sınırlayan ya da engelleyen basma kalıp imaj ya da özelliklerle başa çıkmak içinde yetişkinlerin desteğine ihtiyacı vardır. Ayrıca yetişkinler kızlara herhangi bir korku olmaksızın düşüncelerini serbestçe ifade edebilecekleri, hata yapabilecekleri, öğrenmedeki ilgilerini yansıtabilecekleri bir çevre oluşturmalıdır. Aileler, öğretmenler ve yöneticiler erken ergenlik ve ergenlik dönemi kızların yaptıklarına değer vererek olumlu destek sağlamalılar.